Cách tính tốc độ motor điện và những yếu tố làm thay đổi vận tốc

Website này không chuyên về ngành điện nhưng tác giả cũng muốn phân tích một chút về tốc độ motor điện hay tốc độ vòng quay trên phút của loại các loại motor điện thông dụng để giúp người dùng thiết bị trong gia đình hiểu rõ hơn về yếu tố này. Qua đó hiểu được sự khác nhau giữa công nghệ inverter và không inverter trên điều hòa, tủ lạnh, hay máy giặt….

Kiến thức về tính vận tốc vòng quay của động cơ điện là rất cơ bản, trong kiến thức phổ thông chắc chắn đã có đề cập tới, chỉ là chúng ta có nhớ hay không mà thôi, nhìn chung biết nhiều thứ cũng khổ nhưng không biết thì còn khổ hơn :). 

Vận tốc vòng quay của motor điện được tính tương đối theo công thức N = 60 x F/P , trong đó N là tốc độ vòng quay (vòng/phút), F là tần số dòng điện (tại Việt Nam là 50Hz) và P là số cặp cực trên stator của motor điện (thường p = 1, 2, 3, 4). Như vậy với motor có 1 cặp cực thì tốc độ vòng quay là gần 3000 rpm bởi còn tính hệ số trượt và tải, nếu P = 4 thì tốc độ motor điện là 750 rpm, tức là số cặp cực càng nhiều thì tốc độ quay càng thấp. Có vẻ không ổn lắm khi chúng ta muốn số vòng quay của motor điện thấp hơn nữa bởi số cặp cực quá nhiều làm cho motor trở nên phức tạp, ngược lại muốn tăng tốc độ quay lên cao hơn 3000rpm cũng không được vì giới hạn tần số.

Chúng ta thấy ở quạt điện thường có 4 cấp tốc độ gió từ mạnh đến yếu nhất, bởi trong motor điện chỉ có 4 cặp cực được sử dụng tương ứng với 4 cấp tốc độ gió. Sự thay đổi của tốc độ quay motor điện loại này là không thể từ từ, không thể đa cấp mà chỉ có số cấp nhất định. Trong một số thiết bị như điều hòa không inverter thì motor điện trong lốc điều hòa chỉ chạy ở 1 tốc độ cố định, do đó dẫn tới motor điện luôn hoạt động ở tốc độ tối đa, dẫn tới tốn điện, khó điều khiển.

Số vòng quay motor điện được thay đổi như quay ở nhiều cấp hơn, ở mọi tốc độ hay còn gọi là vô cấp, và có thể quay ở tốc độ lớn hơn 3000 rpm trên nhiều thiết bị hiện đại khác, đó chính là nhờ sử dụng biến tần, tức là biến đổi tần số F để thay đổi tốc độ motor điện khi sử dụng số cặp cực P cố định, công nghệ này còn gọi là inverter như điều hòa inverter, tủ lạnh inverter, máy giặt inverter….Trong các thiết bị này motor điện đều có thể quay ở bất kỳ tốc độ nào trong phạm vi cho phép.

Qua các thông tin cơ bản trên người dùng đã hiểu về vận tốc vòng quay motor điện là như nào, Homecare chỉ giới hạn kiến thức cơ bản như vậy, để tìm hiểu sâu hơn, độc giả có thể truy cập các trang web thiết bị điện chuyên ngành, hy vọng các thông tin trên có nhiều hữu ích với người dùng.